موتورهای توربوشارژ امروزی، با تمام قدرتی که تولید میکنند، حساسیت بالایی به کیفیت سوخت دارند. یک سوخت نامناسب میتواند به راحتی عملکرد آنها را مختل کند و در بلندمدت هزینههای سنگینی روی دست شما بگذارد. به همین خاطر، بحث درباره سوخت و مکملهای آن، به خصوص اکتان بوسترها، برای دارندگان این خودروها همیشه داغ است. انتخاب یک اکتان بوستر صرفا به معنای افزایش شتاب لحظهای نیست؛ بلکه یک اقدام محافظتی برای تضمین سلامت طولانیمدت موتور است.
اکتان چیست و چه نقشی در موتورهای توربو دارد؟
شاید کلمه اکتان را بارها شنیده باشید، اما واقعا به چه معناست؟ به زبان ساده، عدد اکتان معیاری برای سنجش مقاومت بنزین در برابر احتراق خودبهخودی یا زودرس است. وقتی بنزین در سیلندر تحت فشار قرار میگیرد، باید دقیقا در زمانی که شمع جرقه میزند مشتعل شود. اگر بنزین مقاومت کافی نداشته باشد، قبل از جرقه شمع و صرفا به خاطر فشار و دمای بالا، منفجر میشود. به این پدیده مخرب “ناک” (Knock) یا ضربه میگویند که صدایی شبیه به تق تق ایجاد میکند.
نقش اکتان در اینجا مشخص میشود. هرچه عدد اکتان بالاتر باشد، بنزین در مقابل فشار و دما مقاومتر است و فقط با جرقه شمع محترق میشود. در موتورهای توربو، این موضوع اهمیت دوچندانی پیدا میکند، زیرا این موتورها هوا را با فشار بسیار بیشتری به داخل سیلندر تزریق میکنند که این خود باعث افزایش دما و فشار داخلی میشود. بنابراین، یک بنزین معمولی در این شرایط به سادگی دچار احتراق زودرس میشود و به پیستونها، سوپاپها و دیواره سیلندر آسیب جدی وارد میکند.
جهت خرید مکمل سوخت با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت موجود در بازار کلیک کنید.
چرا موتورهای توربوشارژ به اکتان بالاتر نیاز دارند؟
برای درک این موضوع، ابتدا باید بدانیم یک موتور توربوشارژ چگونه کار میکند. این سیستم از انرژی گازهای خروجی اگزوز برای چرخاندن یک توربین استفاده میکند. این توربین نیز یک کمپرسور را به حرکت در میآورد که هوای بسیار بیشتری را فشرده کرده و به داخل سیلندرها میفرستد. هوای بیشتر به معنای قابلیت تزریق سوخت بیشتر و در نتیجه، تولید قدرت بسیار بالاتر نسبت به یک موتور تنفس طبیعی با حجم مشابه است. اما این قدرت بهایی دارد.
فشردهسازی هوا دمای آن را به شدت بالا میبرد. این هوای داغ و فشرده به همراه سوخت وارد سیلندر میشود و فشار داخل محفظه احتراق را به مراتب بیشتر از یک موتور معمولی میکند. این فشار بالا، محفظه احتراق را به محیطی بسیار مستعد برای انفجار تبدیل میکند. یک سوخت با اکتان پایین در چنین شرایطی پایداری خود را از دست داده و دچار یک انفجار مخرب و ناهماهنگ میشود که به دیواره سیلندر و پیستون ضربه میزند. این شرایط دقیقا همان چیزی است که بنزین با اکتان پایین را به ناک زدن وامیدارد.
کامپیوتر خودرو (ECU) به طور مداوم با سنسورهای ضربه در حال پایش وضعیت احتراق است. به محض تشخیص اولین نشانههای ناک، برای محافظت از موتور، زمان جرقه را به تاخیر انداخته و حتی فشار بوست توربو را محدود میکند. این همان دلیلی است که با بنزین نامناسب، خودروی توربوی شما به شکل محسوسی تنبل و کمتوان به نظر میرسد. به همین دلیل است که سازندگان خودروهای توربو همیشه تاکید میکنند که از بنزین با اکتان بالا استفاده شود. استفاده از سوخت مناسب، تضمین میکند که احتراق در بهترین زمان ممکن رخ دهد و موتور بتواند با حداکثر بازدهی و بدون آسیب کار کند.
تاثیر اکتان بر موتور توربو
تاثیر اکتان بر موتور توربو را میتوان به دو بخش اصلی تقسیم کرد: عملکرد و سلامت. از نظر عملکردی، وقتی شما از سوخت با اکتان کافی استفاده میکنید، واحد کنترل موتور (ECU) این اجازه را پیدا میکند که زمانبندی جرقهزنی را در بهینهترین حالت ممکن تنظیم کند. این یعنی شما به تمام قدرت و گشتاوری که کارخانه برای موتور طراحی کرده دست پیدا میکنید. در مقابل، اگر ECU با استفاده از سنسور ضربه، وجود ناک را تشخیص دهد، به صورت خودکار زمانبندی جرقه را به تاخیر میاندازد (Retard میکند) تا از موتور محافظت کند. نتیجه این کار، کاهش محسوس شتاب و قدرت خودرو است.
از نظر سلامت، تاثیر اکتان حتی مهمتر است. ناکهای مداوم و شدید میتوانند آسیبهای فیزیکی جدی به اجزای داخلی موتور وارد کنند. این ضربات میتوانند لبه پیستونها را ذوب کنند، به رینگها آسیب بزنند و حتی باعث ترک برداشتن سرسیلندر شوند. تعمیر این موارد بسیار پرهزینه است. بنابراین، استفاده از بهترین اکتان برای موتورهای توربو یک سرمایهگذاری برای جلوگیری از هزینههای گزاف تعمیرات در آینده محسوب میشود.
برای خرید روغن خودرو در انواع مختلف و با بالاترین کیفیت کلیک کنید.
اکتان مناسب موتور توربو کدام است؟
این سوالی است که بسیاری از دارندگان این خودروها میپرسند. جواب کوتاه این است: اکتانی که توسط کارخانه سازنده خودروی شما توصیه شده است. همیشه اولین و معتبرترین منبع برای این اطلاعات، دفترچه راهنمای خودروی شماست. سازندگان خودرو پس از آزمایشهای فراوان، حداقل عدد اکتان مورد نیاز برای عملکرد صحیح موتور را مشخص میکنند. استفاده از اکتان پایینتر از این عدد، ریسک آسیب به موتور را به همراه دارد.
اما در شرایطی که دسترسی به بنزین با اکتان توصیه شده (مثلا بنزین سوپر) محدود است، استفاده از اکتان بوسترهای معتبر به یک راه حل منطقی تبدیل میشود. اکتان مناسب موتور توربو در این حالت، محصولی است که بتواند عدد اکتان بنزین معمولی را به سطح مورد نیاز موتور شما برساند، فاقد مواد مخرب مانند MMT باشد و توسط برندهای معتبر تولید شده باشد. همچنین، سبک رانندگی شما نیز در این انتخاب بیتاثیر نیست. اگر به صورت مداوم از تمام قدرت موتور استفاده میکنید و رانندگی پرشتابی دارید، نیاز شما به اکتان بالا بیشتر از فردی است که رانندگی آرامی دارد.
بیشتر بدانید: اکتان چیست
بهترین مارک اکتان برای موتورهای توربو
بازار پر از برندهای مختلف اکتان بوستر است که هرکدام ادعاهای بزرگی دارند. اما تجربه مصرفکنندگان و استانداردهای تولید، برخی از برندها را از بقیه متمایز میکند. انتخاب بهترین مارک اکتان برای موتورهای توربو به معنای پیدا کردن محصولی است که هم عملکرد قابل قبولی داشته باشد و هم به قطعات حساس موتور مانند سنسور اکسیژن و کاتالیست آسیب نرساند. در ادامه، برخی از معتبرترین برندهای فعال در این زمینه را معرفی میکنیم:
- گاموت (Gumout): این برند آمریکایی به دلیل فرمولاسیون پیشرفته و ایمن برای قطعات موتور شهرت دارد. محصولات گاموت علاوه بر افزایش اکتان، خاصیت پاککنندگی قوی برای سیستم سوخت رسانی دارند.
- زنوم (Xenom): زنوم با مهندسی بلژیکی، محصولاتی تخصصی برای بهبود عملکرد موتورهای توربو ارائه میدهد و تمرکز ویژهای بر محافظت از پیشرانه در شرایط پرفشار کاری دارد.
- ووفر (Woofer): این برند به دلیل ارائه محصولاتی با قابلیت افزایش چشمگیر عدد اکتان و فرمولاسیون فاقد ترکیبات مضر MMT، توانسته رضایت بسیاری از دارندگان خودروهای توربو را جلب کند.
- اکتوژن (Octogen): ویژگی مهم محصولات اکتوژن، فرمولاسیون اختصاصی و سازگار شده با کیفیت بنزین ایران است که آن را به گزینهای مناسب برای خودروهای داخلی و وارداتی تبدیل میکند.
- وینز (Wynns): یک برند اروپایی شناخته شده که مکملهای حرفهای و چندمنظوره تولید میکند. محصولات وینز علاوه بر اکتان، به روانکاری و تمیز نگه داشتن اجزای سیستم سوخت نیز کمک میکنند.
- کانادا لوبریفنت (Canada Lubrifiant): این برند محصولاتی با تمرکز بر بهبود عملکرد و کاهش مصرف سوخت در خودروهای توربو ارائه میدهد و در بازار ایران نیز شناخته شده است.
- فرشتارکر (Fresht Arker): محصولی با فرمولاسیون آلمانی که اغلب در حجمهای بالاتر عرضه میشود و هدف آن بهینهسازی عملکرد موتور و افزایش راندمان احتراق است.
- اس تی پی (STP): یکی از قدیمیترین و در دسترسترین برندهای بازار که محصولاتی با قیمت متعادل و کیفیت قابل قبول برای طیف وسیعی از خودروها، از جمله مدلهای توربوشارژ، تولید میکند.
مقایسه اکتان بوستر برای خودروهای توربو
برای کمک به انتخاب شما، در جدول زیر چند نمونه از بهترین محصولات بازار را با هم مقایسه کردهایم. این مقایسه اکتان بوستر برای خودروهای توربو به شما دید بهتری نسبت به ویژگیهای هر محصول میدهد.
ویژگی |
گاموت مدل 296 | زنوم مدل پاوربوست | ووفر مدل Shot Pro 10 |
اکتوژن مدل Rich 96 |
میزان افزایش اکتان |
تا ۸ واحد | ۲ تا ۵ واحد | تا ۱۰ واحد |
متناسب با بنزین ایران |
حجم |
۲۹۶ میلیلیتر | ۲۵۰ میلیلیتر | ۵۰۰ میلیلیتر |
۳۰۰ میلیلیتر |
فاقد MMT |
بله | بله | بله |
بله |
خاصیت تمیزکنندگی |
دارد | متوسط | دارد |
دارد |
کشور سازنده |
آمریکا | بلژیک | ایران (فرمولاسیون آلمان) |
ایران |
نقطه قوت اصلی |
کیفیت بالا و ایمن | فرمولاسیون اروپایی | افزایش اکتان بسیار بالا |
سازگار با بنزین داخلی |
توجه: میزان افزایش اکتان به کیفیت بنزین اولیه بستگی دارد و ممکن است متغیر باشد.
اکتان موتورهای پرقدرت و تفاوت آن
وقتی صحبت از اکتان موتورهای پرقدرت میشود، منظور فقط خودروهای توربوی استاندارد کارخانهای نیست. بسیاری از علاقهمندان به خودرو، موتورهای خود را تقویت (تیونینگ) میکنند. این تغییرات که شامل افزایش فشار بوست توربو، تغییر در ECU و سایر موارد است، نیاز موتور به اکتان را به شکل چشمگیری افزایش میدهد. در این خودروها، دیگر حداقل اکتان توصیه شده توسط کارخانه کافی نیست و استفاده از سوخت با اکتان بسیار بالا یک الزام است.
در این شرایط، اکتان بوسترهای معمولی ممکن است پاسخگو نباشند و مالکان به سراغ محصولات مسابقهای (Race Grade) یا ترکیب سوخت خود با بنزینهای مخصوص مسابقه میروند. تاثیر اکتان بر موتور توربو که به شدت تقویت شده، حیاتی است. یک احتراق ناقص یا ناک در چنین موتوری که تحت فشار و دمای بسیار بالایی کار میکند، میتواند در کسری از ثانیه منجر به ذوب شدن پیستون و از کار افتادن کامل موتور شود. بنابراین، برای این دسته از خودروها، انتخاب بهترین اکتان برای موتورهای توربو باید با وسواس و مشاوره با متخصصان تیونینگ انجام شود.
بهترین عدد اکتان برای موتورهای توربو چقدر است؟
این یکی از پرتکرارترین سوالات است و جواب دقیقی برای همه خودروها ندارد. بهترین عدد اکتان برای موتورهای توربو به طراحی موتور، میزان فشار بوست و تنظیمات ECU آن بستگی دارد. همانطور که گفته شد، بهترین راهنما دفترچه خودروی شماست. بیشتر خودروهای توربوی مدرن به بنزینی با حداقل عدد اکتان ۹۱ (استاندارد AKI آمریکا) یا ۹۵ (استاندارد RON اروپا و ایران) نیاز دارند.
اگر به بنزین سوپر (با اکتان ۹۵) دسترسی ندارید، استفاده از یک اکتان بوستر معتبر که بتواند اکتان بنزین معمولی (حدود ۸۷) را به این محدوده برساند، ضروری است. به یاد داشته باشید که استفاده از اکتان بالاتر از حد نیاز موتور، تاثیر خاصی بر افزایش قدرت ندارد و بیشتر هزینه اضافی است. هدف اصلی، رساندن اکتان سوخت به سطح مورد نیاز موتور است، نه بالاتر.
راهنمای انتخاب مکمل بنزین بر اساس نیاز خودرو
انتخاب یک مکمل بنزین تنها به بالا بردن عدد اکتان محدود نمیشود. بسیاری از محصولات موجود در بازار با فرمولاسیونهای چندمنظوره طراحی شدهاند تا بتوانند طیف وسیعی از نیازهای موتور را پوشش دهند. برای مثال، اگر مشکل اصلی خودروی شما کثیفی انژکتورها و سیستم سوخترسانی است، مکملی با خاصیت تمیزکنندگی قوی بهترین گزینه خواهد بود، حتی اگر افزایش اکتان آن در سطح متوسطی باشد. از طرف دیگر، برای رانندهای که به دنبال حداکثر شتاب و جلوگیری از ناک زدن در یک موتور پرقدرت است، محصولی با تمرکز ویژه بر افزایش عدد اکتان در اولویت قرار میگیرد. جدول زیر به شما کمک میکند تا با شناسایی دقیق مشکل یا نیاز خودروی خود، هوشمندانهترین انتخاب را داشته باشید.
مشکل یا نیاز خودرو |
راه حل پیشنهادی |
نمونه محصول |
ناک زدن موتور و شتاب ضعیف |
مکمل با تمرکز بر افزایش عدد اکتان |
ووفر Shot Pro 10، زنوم پاوربوست |
کثیفی سیستم سوخت و انژکتورها |
مکمل دارای خاصیت تمیزکنندگی قوی |
گاموت، وینز سوپرمیوم |
محافظت از قطعات داخلی موتور |
مکمل با خاصیت روانکاری و محافظت از سیت سوپاپ |
اکتان پلاس Q77 |
کارکرد بهتر با بنزین داخلی |
مکمل طراحی شده بر اساس کیفیت بنزین ایران |
اکتوژن Rich 96 |
نتیجه گیری
موتور توربوشارژ شما برای ارائه بهترین عملکرد و داشتن طول عمر بالا، به سوختی باکیفیت و با اکتان مناسب نیاز دارد. نادیده گرفتن این موضوع میتواند منجر به افت توان، افزایش مصرف سوخت و از همه بدتر، آسیبهای پرهزینه به موتور شود. با توجه به کیفیت متغیر بنزین، استفاده از یک مکمل سوخت معتبر، یک انتخاب هوشمندانه برای محافظت از خودروی شماست. امیدواریم با اطلاعات ارائه شده در این مقاله، بتوانید بهترین اکتان برای موتورهای توربو را متناسب با نیاز خود انتخاب کرده و از رانندگی با خودروی قدرتمندتان لذت ببرید.
مجموعه پیشرو لنت، به عنوان مرجع تخصصی ارائه بهترین محصولات جانبی خودرو، اعم از لنت ترمز، روغن موتور و انواع مکملهای سوخت، همواره در کنار شماست تا باکیفیتترین محصولات را برای خودروی شما فراهم کند. از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
سوالات متداول
آیا استفاده مداوم از اکتان بوستر به موتور آسیب میزند؟
خیر، اگر از محصولات معتبر و فاقد ترکیبات مضر مانند MMT استفاده کنید، نه تنها آسیبی به موتور نمیرسد، بلکه با جلوگیری از ناک زدن به افزایش طول عمر آن نیز کمک میکند.
هر چند وقت یکبار باید از اکتان بوستر استفاده کنم؟
بهترین حالت، استفاده در هر بار سوختگیری است، به خصوص اگر به بنزین سوپر دسترسی ندارید. این کار باعث میشود عملکرد موتور همیشه در سطح پایداری باقی بماند.
فرق اصلی بنزین سوپر با اکتان بوستر چیست؟
بنزین سوپر در پالایشگاه با فرآیندهای شیمیایی به عدد اکتان بالاتری میرسد. اکتان بوستر یک افزودنی است که شما به بنزین معمولی اضافه میکنید تا عدد اکتان آن را به صورت موضعی افزایش دهید.
اگر به اشتباه در خودروی توربو بنزین معمولی زدم چه کار کنم؟
تا حد امکان از رانندگی پرشتاب و تحت فشار قرار دادن موتور خودداری کنید. در اولین فرصت باک را با بنزین سوپر پر کنید یا یک اکتان بوستر معتبر به آن اضافه نمایید.